5 feb 2020, Michiel Panhuysen – Tabak roken mag niet meer in de horeca en daarmee ook niet in coffeeshops. Vanaf 1 april 2020 wordt dat ook daadwerkelijk gehandhaafd. Rookruimten zullen na die datum verleden tijd zijn. Het roken van pure hasj of wiet en joints met tabaksvervangers blijft toegestaan in coffeeshops.
Er geldt een rookverbod voor de hele horeca. Jarenlang werd tabak roken in speciale rookruimten in de horeca gedoogd. In september 2019 maakte een uitspraak van de Hoge Raad daar een einde aan. Vanaf 1 april 2020 zal de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) het tabaksverbod in coffeeshops actief gaan handhaven. Het roken van joints met tabak is dan een overtreding, ook in de rookruimte. Het was niet helemaal duidelijk of het roken van cannabis zonder tabak of joints met kruidenmengsels wel zou blijven toegestaan. Onlangs antwoordde Paul Blokhuis, de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op Kamervragen hierover: ‘Het roken van cannabis, hasj of kruidenmengsels die niet zijn vermengd met tabak komt niet onder het rookverbod te vallen.’
De uitspraak betekent dat consumenten in een coffeeshop pure wiet en hasj, en joints met kruidenmengsels mogen (blijven) roken, in en buiten de rookruimten. Anders gesteld: je mag overal in de coffeeshop roken, zolang het maar geen tabak is. Aparte rookruimten zijn dus niet meer nodig!
Terras
Voor veel mensen is een coffeeshop waarin je geen joints (met tabak) mag roken een vreemd idee. Coffeeshops zijn van oudsher plekken met een belangrijke sociale functie. Pure wiet- en hasjsigaretten roken mag dan wel, maar het is de vraag of consumenten de coffeeshop zullen blijven zien als plek om cannabis te consumeren. Verreweg de meeste Nederlandse consument roken immers joints met tabak (89% volgens de Grass Poll). Het zal volgens insiders niet eenvoudig zijn om cannabisconsumenten ertoe te bewegen om hun joint zonder tabak te roken of cannabisproducten te eten (edibles). Anderzijds zijn edibles in Amerika sinds de legalisering sterk in opkomst. Het is dus goed mogelijk dat consumenten hun gebruikswijze zullen aanpassen.
Die aanpassing van het consumptiepatroon heeft tijd nodig. Tot dat moment is het een goed idee om de sociale functie van de coffeeshop te waarborgen. Als consumenten die nu in de coffeeshop een joint opsteken dat massaal op straat gaan doen is de kans op overlast groot. Ook de VNG uitte haar zorgen daarover al. Het gebruik van softdrugs in de openbare ruimte leidt volgens de koepel van gemeenten regelmatig tot overlast en een gevoel van onveiligheid.
Roken op een terras zou een alternatief kunnen zijn om mogelijke overlast te vermijden, maar veel coffeeshops hebben geen plek voor een terras.
NVWA
De boetes op overtredingen van de Tabakswet kunnen flink oplopen. Inspecteurs van de NVWA (Voedsel en Waren Autoriteit) gaan controleren of de wet wordt nageleefd. Inspecteurs komen onaangekondigd langs en kunnen op allerlei manieren nagaan of er tabak wordt geconsumeerd in de zaak. Zo kunnen ze de peuken in asbakken meenemen om te kijken of er tabak in zit. Het is ook mogelijk dat ze een voorgedraaide joint kopen om die te bestuderen. Daarnaast zijn afgelopen maanden ook geluiden gehoord over inspecteurs die klanten in coffeeshops geld gaven als vergoeding voor de joints die zij meenamen om te controleren. Dat er ook luchtmonsters zouden worden verzameld door inspecteurs om die te testen op rook van verbrande tabak is vooralsnog niet bevestigd. De inspecteurs kunnen zich bekend maken bij het begin van controle of erna. Ze laten na een bezoek in ieder geval weten dat ze langs geweest zijn, in de zaak of eventueel telefonisch achteraf.
Vanuit gezondheidsperspectief is het goed dat consumenten leren om cannabis te consumeren zonder tabak. De coffeeshop kan daarbij een belangrijke rol vervullen. Het zou mooi zijn als de consumenten in coffeeshops massaal overstappen op pure wiet en joints met kruidenmengsels of edibles,. Daarmee zou de sociale functie van de coffeeshop behouden blijven. Het is waarschijnlijker dat veel coffeeshops ‘afhaal’gelegenheden worden en de overlast op straat toeneemt.